دکتر مهدی خادم ثامنی ادامه می دهد: قانون مدیریت پسماند در سال ۸۳ ابلاغ شد و ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، پسماندها را تفکیک کرده و براساس ماده ۲ این قانون پسماندها به ۵ گروه تقسیم شده اند که یکی از آن ها پسماندهای پزشکی است.

مدیریت پسماندهای پزشکی

وی می افزاید: طبق ماده ۷ مدیریت اجرایی، پسماندهای غیرصنعتی و ویژه بر عهده شهرداری، دهیاری و بخشداری ها و مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه بر عهده تولید کننده است. مدیریت اجرایی پسماندهای بیمارستانی که پسماندهای عفونی، تیز و برنده هستند بر عهده وزارت بهداشت است.

خادم ثامنی می گوید: طبق آخرین آمار تقریبا ۱۰۰۰ بیمارستان در کل کشور داریم که ۱۳۵هزار تخت فعال دارند و روزانه حدود ۱۹۰تن پسمانده عفونی تولید می کنند. البته غیر از این نیز یک سری پسماندهای شیمیایی و دارویی وجود دارد که مقدار آن حدود ۷ تن در روز است.

مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست کشور توضیح می دهد: به غیر از بیمارستان ها، حدود ۸۵هزار مرکز بهداشتی درمانی در کشور داریم که تعدادی از این مراکز طبق قراردادی که با بیمارستان ها برای تصفیه پسماندهای تولیدی شان دارند پس از تصفیه و رفع عوامل بیماری زا از پسماندها، آن را برای دفن، تحویل شهرداری می دهند. اما تعدادی دیگر نه با بیمارستان ها و نه سایر مراکز تصفیه قرارداد ندارند و متأسفانه اقدام به رهاسازی پسماندها می کنند.

چالش های حوزه مدیریت پسماند پزشکی کدامند؟

خادم ثامنی درباره چالش های حوزه مدیریت پسماند پزشکی اذعان می کند: بسیاری از دستگاه های اتوکلاو یا همان تصفیه پسماند در بیمارستان ها کارایی مناسبی ندارند تا عوامل بیماری زای پسماندها را به طور کامل از بین ببرند چراکه این دستگاه ها ظرفیت مشخصی دارند و متناسب با تولید روزانه ۱۹۰ تن پسماند پزشکی نیستند.

وی ادامه می دهد: در بیشتر مطب ها، عمل های جراحی سرپایی انجام می شود که سبب تولید پسماند عفونی و خطرناک می شود بنابراین یکی از چالش های دیگر مدیریت پسماند مربوط به مراکز خرد و مطب ها است که باید برای مدیریت آن، با کمک وزارت بهداشت و سازمان محیط زیست چاره ای اندیشید.

خادم ثامنی تصریح می کند: با توجه به اینکه در برخی موارد، پسماندهای پزشکی کاملا تصفیه نشده تا عوامل بیماری زای آن گرفته شود بنابراین طبق ماده ۷ قانون مدیریت پسماند پزشکی بر عهده شهرداری ها نیست و باید وزارت کشور با همکاری وزارت بهداشت درباره مدیریت آن تصمیم بگیرند.

مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست کشور می گوید: وزارت بهداشت با استعلام از سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که پسماندهای ویژه بیمارستانی در شرایط خاص تصفیه با دستگاه های اتوکلاو تحت دما و فشار بسیار بالا به پسماند عادی و غیرعفونی تبدیل می شود اما واقعیت این است که درباره برخی از پسماندهای رها شده در کف خیابان چنین چیزی وجود ندارد چراکه بسیاری از تصفیه ها قابل کنترل نیستند و در واقع باید اتوکلاوها آنلاین باشند و از سوی وزارت بهداشت و سازمان محیط زیست به طور مستمر نظارت بر آن ها صورت گیرد.

خطرات زیست محیطی پسماندهای پزشکی

خادم ثامنی درباره خطرات زیست محیطی پسماندهای عفونی توضیح می دهد: حیوانات بدون صاحب مانند سگ های ولگرد و جوندگان، ناقل بیماری هستند و وجود پسماندهای بیمارستانی سبب انتقال بیماری ها از طریق این حیوانات و از طرفی سبب آلوده شدن آب، خاک و منابع زیستی می شود. از همه مهم تر، پلاستیک موجود در پسماندهای پزشکی، تبدیل به میکروپلاستیک ها می شود که خاک را آلوده می کند و برای محیط زیست خطرناک است. بنابراین باید به صورت ویژه پسماندهای عفونی مدیریت و دفن شود.

مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست کشور خاطرنشان می کند: در حال حاضر وزارت بهداشت و سازمان محیط زیست در حال اجرای طرحی آزمایشی در استان های همدان و اصفهان هستند تا بتوانند با نظارت دقیق این دو نهاد، مدیریت پسماندهای بیمارستانی و مراکز خرد از جمله مطب ها را به طور ویژه انجام دهد.